De oude tabaksschuur herinnert nog aan de tijd dat hier tabak werd geteeld. Plantage Willem III is een van die plekken die hopelijk helpen een open verbinding vanaf de Utrechtse Heuvelrug, een vrije uitwisseling van dieren en planten tussen stuwwal en uiterwaarden.
Het landschap aan de voet van de Heuvelrug bij Elst werd in de 19e eeuw bepaald door de tabaksteelt en de daarbij behorende tabaksschuren. Sinds mei 1995 is de Plantage Willem III in handen van Het Utrechts Landschap. Door de landbouw was de grond heel voedselrijk geworden. Door graan te telen werd dit ongedaan gemaakt. De van nature hier voorkomende arme bodem met de bijbehorende vegetatie is daardoor teruggekeerd. Door begrazing van de konikpaarden en galloways kwam een halfopen landschap terug. Een mozaïek van graslandflora en akkerkruiden, met op diverse plaatsen een verjonging van berk, grove den en eik. En daar profiteren andere dieren weer van, zoals vlinders, krekels, muizen, reeën en vogelsoorten zoals de roodborsttapuit, gekraagde roodstaart en boomleeuwerik.
Geknor
In november is de damhertenbronst in volle gang. De mannen, getooid met opvallende bladgeweien, maken een vreemd, knorrend geluid. Damherten bronsten wel maar burlen niet zo opzichtig als hun neven de edelherten. Meestal lopen ze op de open vlakte waardoor ze goed zichtbaar zijn vanaf en vanuit de bosrand. Natuurlijk stap ik daarvoor mijn kano uit. Het resultaat zie je in Levende Rivier.
Ecologisch verbonden
Plantage ligt tussen Elst en Remmerden een locatie waar over een lengte van 300 meter weinig bebouwing is. Juist daarom biedt het kansen voor het ontwikkelen van een ecologische verbinding tussen de bossen op de stuwwal en de (deels nog te ontwikkelen) natuur in het dal van de Nederrijn. De provinciale weg N225 vormt, met de hierlangs gelegen bebouwing, het grootste knelpunt op de weg van de Utrechtse Heuvelrug naar het rivierdal. Maar het kán wel!
Waanzinnig wandelen
Over de Plantage en de aangrenzende Remmerdense Heide zijn twee wandelroutes uitgezet van 3,5 en 8 kilometer. De korte route blijft binnen de begrenzingen van het gebied, de langere route voert over de stuwwal, buiten het gebied, naar de zandafgraving Kwintelooyen bij Veenendaal en terug. Voor achtergrondinformatie bij de wandelroutes is een wandelboekje verkrijgbaar bij de winkeltjes van Het Utrechts Landschap.